Woonadressen

De familie Houwens woonde aan de Nieuwehaven. Volgens het Adresboek 1869-1870 was dat op nummer 12-224.
Vader J.A. Houwens wordt in Adresboek 1841 voor het eerst vermeld aan de Nieuwehaven M 232.
In Adresboek 1873 woont de familie aan de Nieuwehaven 32.
Het vermoeden bestaat dat de familie een keer verhuisd is aan de Nieuwehaven, maar de gemeente heeft ook een keer een hernummering gedaan.

Gezicht op de noordzijde van de Nieuwehaven nummers 17-25, uit het zuiden. 
In dorso: Het hoekhuis waar ik geboren werd. H. Houwens 1862.
Collectie Stadsarchief Rotterdam.

In het Stadsarchief Rotterdam trof ik drie schilderijtjes aan gemaakt door Hendrik Houwens.

(Door het archief worden ze, lijkt het, toegeschreven aan Hendriks grootvader, maar die overleed in 1813, dus werken van na die tijd kunnen niet van hem zijn.)

Op de achterkant van het eerste schilderijtje, gemaakt in 1862, schreef Houwens: Het hoekhuis waar ik geboren werd. Het hoekhuis dat we op het schilderij zien staat op de hoek van de Nieuwehaven en het Groenendaal. Rechts zien we nog een stukje van de Marinierskazerne. Op de achtergrond zien we de molen De Noord die tot 1953 aan het Oostplein stond.

Of de door het Stadsarchief genoemde nummering van de huizen correct is, vraag ik mij af.

Gezicht op de huizen aan de Nieuwehaven noordzijde,
nummers 31-41 (van links naar rechts), uit het zuiden.
H. Houwens 1863.
Collectie Stadsarchief Rotterdam.

Wat Hendrik Houwens hier geschilderd heeft is niet bekend, het kan het huis zijn waar hij met zijn familie in 1863 woonde.
Het is bekend dat het gezin een keer verhuisd is naar een ander huis aan de Nieuwehaven.
Dat blijkt ook uit het de tekst achterop het eerste schilderijtje: daar heeft hij het over het huis waar hij geboren werd.
Daar woonde hij in 1862 dus niet meer.
(Het derde schilderij/prent is Gezicht op de Beursbrug bij de Blaak, uit het oosten (1870). Dat laat ik hier buiten beschouwing.)

---

Nieuwe Binnenweg 136

In 1897 besluit het echtpaar Houwens en Houwens’ zus Ko (Jacoba) te verhuizen van de Nieuwe Haven naar de Nieuwe Binnenweg. Eerst was dat nummer 282.
De reden van verhuizing was het feit dat een van de gezinsleden last had van astma. Het wonen in het centrum van de oude binnenstad was ongezond.
Kennelijk was de omgeving van de Nieuwe Binnenweg gezonder. Dat verbaast ons nu, maar als je een plattegrond uit die tijd bekijkt, dan zie je dat ten zuiden van de Nieuwe Binnenweg het Land van Hoboken lag, het landgoed, 56 ha, van de redersfamilie Hoboken.

Dit was zo ongeveer het uitzicht dat de familie Houwens had
vanuit Nieuwe Binnenweg 136.

In 1910 werden de huizen aan de Nieuwe Binnenweg hernummerd en kreeg het huis van de familie Houwens nummer 136.

Zus Ko (Jacoba) overlijdt in 1917, Hendrik in 1920.

Nieuwe Binnenweg 136 in 2007. 
Foto: E. van S.

Nieuwe Binnenweg 136 in 2015.
Foto: E. van S.

Coosje Houwens-Post verkoopt het huis in 1922 aan het echtpaar Aron en Elisabeth Brandel-Cohen dat in de jaren 20 en de eerste jaren 30 een belangrijke rol speelde in het Rotterdamse culturele leven.
Aron overlijdt in 1936.

Nieuwe Binnenweg 136 na juni 1940, met op het raam
(alleen op een vergrote foto zichtbaar)
‘Bodega Victoria’.

Na het bombardement op 14 mei 1940 besluit Elisabeth Brandel-Cohen bij haar zus aan de Avenue Concordia te gaan wonen. Ze verhuurt het pand aan Cor van Heezik (1878-1945), wiens Hotel Victoria aan het Willemsplein 1 door het bombardement was verwoest.
Nieuwe Binnenweg 136 is te klein om er een hotel in te vestigen, Van Heezik begint er een bodega, die hij vernoemt naar zijn voormalige hotel.
Als je de foto vergroot zie je vaag op het raam ‘Bodega Victoria’ staan. Dat betekent dat de foto dateert van na juni 1940.
Later werd de naam ‘Victoria’ aangebracht op het glas-in-loodraam boven de deur, waar het zich nog steeds bevindt.
(Ik meen ooit ergens gelezen te hebben dat de letters afkomstig zijn van het voormalige Hotel Victoria. Bij het puinruimen zouden ze zijn gevonden. Ik weet echter niet meer waar ik dat gelezen heb.)

Cor van Heezik overleed in 1945, maar het gezin van Van Heezik woonde wellicht nog na die tijd in het pand.

Voortuin

Wat opvalt op de oudste foto is de voortuin, waar rieten terrasstoelen staan.
Heden ten dage is er geen ruimte meer voor voortuinen aan dit deel van de Nieuwe Binnenweg.
Er was ten tijde van de foto dus aanmerkelijk minder verkeer op de Nieuwe Binnenweg, dat voldoende had aan een smallere rijbaan.
Later werd de rijbaan verbreed en moesten de voortuinen eraan geloven.

---

Misverstand over huisnummer 

Op zeker moment, ik ben er nog niet achter wanneer dat was, betrok RTV Rijnmond de panden Mathenesserlaan 155 en Nieuwe Binnenweg 136.
De panden werden onderling met elkaar verbonden (ze lagen bij elkaar om de hoek) en in het pand Nieuwe Binnenweg 136 werd een studio gerealiseerd, Studio Victoria genoemd.
De ingang Nieuwe Binnenweg 136 was niet in gebruik en om misverstanden te voorkomen verviel het huisnummer. Het ernaast gelegen pand, het Westerpaviljoen, kreeg het huisnummer 136.

Eind 2006 verliet RTV Rijnmond beide panden, die weer van elkaar werden gescheiden. De voormalige Studio kreeg het huisnummer 136 terug.
Vreemd genoeg beweert het Westerpaviljoen op haar website nog steeds dat het restaurant gevestigd is op nummer 136.
Update 2021: Tegenwoordig zit de hoofdingang van het Westerpaviljoen aan de Mathenesserlaan 157.

---

Bronnen:
• http://www.joodsamsterdam.nl/rotterdam/gebbedrbrandel.htm
• http://members.chello.nl/mwc.vanwaalwyk/Stamboom/vanheezik.htm