2 december 2023

Heden middag toch is de oorlog verklaard door Frankrijk aan Pruissen

15 July 1870
Een dag buiten zooals gister met pragtig weder & prettig gezelschap stemt tot rust & genot.–
Een dag als heden met een woelige beurs en gespannen gemoederen stemt tot onrust en niet zonder reden. Heden middag toch is de oorlog verklaard door Frankrijk aan Pruissen.
Wel hebben hedenavond nog vernomen dat onze regering heeft bekendgemaakt de striktste onzijdigheid te zullen handhaven, maar of dat op den duur zonder verwikkeling kan volgehouden worden staat nog te bezien; althans er zijn troepen naar de grenzen gezonden om toe te zien dat alles overeenkomstig die besluiten wordt nagekomen.
Geheel in de geest van den tijd heeft deze gebeurtenis haar beslag gekregen. Gepasseerde week was er niemand die in de verste verte zoude geloofgeslagen hebben dat zoo iets aanstaande was, zoodat de tijding als een bom uit de lucht kwam vallen en heel wat plannen in duigen wierp.–
Onder die zal wel mijn trip naar Londen zijn waarover sedert eenige tijd mijn verwachting op stelde en waarheen zoo gaauw waar heengetogen.–
Ook voor het zangersfeest dat morgen beginnen zal ziet het er niet feestelijk uit. Wel heeft men reeds hier en daar het dundoek uitgestoken ter eere van de internationale zangwedstrijd, doch de vreemde gasten hebben voor een goed deel reeds getelegrafeerd dat ze waarschijnlijk niet zullen kunnen komen.–
Misschien zullen ze later welligt op het slagveld minder aangename solo’s zingen, zoodat de mededinging meer het karakter van een “entre nous” zal hebben. Alkmaar en Schiedam met consorten zullen elkaar naar de kroon steken.–

’t Was toch een vreemde gewaarwording die vlaggen te zien wapperen te midden van zulke oorlogzuchtige praatjes en bij dit alles raakt nog eene gewichtige gebeurtenis schijnbaar op de achtergrond, eene gebeurtenis toch die reeds lang was bepraat en bedisseld, uitgesteld en weder verdaagd ten laatste op de vooravond van aanstaande treurspelen haar beslag heeft gekregen; ik bedoel de onfeilbaarheid van de Paus. Wat had hij nu in eens daarmede furore kunnen maken.– Wat hieral over besproken & bepraat wordt komt in hoofdzaak neder dat de onfeilbaarheidsverklaring voor niemand meer schade zal zijn dan voor de R.C. Kerk. Zoo als het bouwen der St. Pieterskerk te Rome wegens de onnoemelijke kosten de aflaathandel in het leven riep die op haar beurt weder de hervorming te weeg bragt, zoo zal misschien deze doordrijverij der Curie meer nemen dan geven. In ieder geval is er genoeg strijd over geleverd om de juiste stand van zaken eenigzins te kunnen beoordeelen.– De Duitsche, Fransche & Amerikaanse Bisschoppen hebben op het Concilie krachtig genoeg geprotesteerd, maar hebben deerlijk het onderspit gedolven. Toch duid dit reeds aan dat die eenheid der kerk meer uiterlijke schijn dan innerlijke vastheid is.–

Stadsbrand te Bodegraven

7 Juny 1870.
Eene verwoesting te zien door een brand aangerigt is juist niet het aangenaamste wat men zien kan. ’t Geeft een gevoel van somberheid & verlatenheid.–
En toch trekt zulk tafereel een menigte nieuwsgierigen. Zoo ging het ook met mij. Dinsdag l.l. Kwam er een berigt dat er te Bodegraven een brand was uitgebroken die zich ernstig liet aanzien. Uitgebroken in eene bakkerij hadden zich de vlammen door felle wind voortge....... spoedig verspreid en voor men haar meester had kunnen worden had ze 140 huizen als een puinhoop achtergelaten.– 1 kerk, stadhuis, kostschool en verscheidene voornaamste gebouwen waren vernield geworden. Geen wonder dus dat zulk een berigt sensatie maakt.
Gister pinksterzondag zijnde besloot (ik) er eens heen te gaan. Het bleek dat er meer dit plan gevormd hadden, want vanaf Gouda zag de weg letterlijk zwart van de kijkgrage menigte, veel zwarter dan de puinhopen.
’t Was wel een verwoesting doch gaf volstrekt ’t idee van een brand niet terug. ’t Was veeleer als wandelde men door een uitgegraven stad.–
Want door de felle hitte was het houtwerk totaal verbrand en door de instortende muren zo door puin bedolven dat er alles even helder en zindelijk was. Als waren ze met Oudhollandsche reinheid terdeeg schoongewasschen.
Voeg hierbij eene heldere zomerlucht en groene boomen op de achtergrond en het gevoel aan weemoed is totaal geweken.
Duizenden menschen wandelden zeer bedaard de straat zonder huizen langs waar eigentlijk niets te zien valt dan hier en daar nog een hoopje rookend steen of een houten deur die door zonderlinge grilligheid der vlammen nog was blijven staan en waarop nog te lezen stond waartoe die vroeger toegang verleende.
Ook was er een houten huisje gespaard, bewoond door een paar arme oude schepsels. Hiervan was door de N.R.C. in fraaije stijl melding gemaakt en werd weldra de rigting waarheen een ieder zich begaf. Midden tusschen de bouwvallen staande met geteerde heining was dit een bepaald curieus verschijnsel. Alles stroomde er binnen en die arme schepsels zullen bij de algemeene ramp bepaald hun fortuin maken.–
Als een staaltje van de toevloed van nieuwsgierigen zij nog vermeld dat te 11 uur ’s morgens de waard uit het Logement dien ochtend reeds 34 vaten bier had leeggetapt en de tolgaarder in de laatste week meer tol ontvangen had dan gedurende de 24 jaar dat hij die eervolle betrekking bekleedde.–
De verwoesting mag beduidend zijn maar toch geloof (ik) dat eer we een paar jaar verder zijn ’t dorp er op verbeterd zal zijn. Zooals vernomen heb is het een paar honderd jaar geleden ook zo gegaan.–

Afschaffing doodstraf in Nederland

21 Mei 1870.
Heden is het belangrijk feit in de Tweede Kamer met eene meerderheid van 18 stemmen beslist dat de doodstraf zal worden afgeschaft.–
Mogt er voor het behoud ervan veel worden aangevoerd, ’t blijft toch een schrede vooruit op den weg der beschaving en (ik) geloof (dat) de zwarte toekomst door sommigen voorgespiegeld tenslotte zal blijken slechts een nevelbeeld te zijn.
Waar de meerderheid reeds zoo groot was in de 2e geloof ze ook wel in de 1e kamer zal doorgaan.–.